Wleń – Zamek Lenno

Pierwszy murowany obiekt na wzgórzu powstał pod koniec XII w. z polecenia księcia Bolesława I Wysokiego. Od XVII w., kiedy został podpalony, zamek stoi w ruinie. Do dziś zachowała się 12-metrowa wieża i część murów. Ruiny znajdują się na szczycie wzniesienia, na wysokości około 300 m, na terenie rezerwatu leśnego Góra Zamkowa. Zamek Wleń został zgodnie ze sztuką zbudowany na wysokim bazaltowym szczycie, by utrudnić wejście do twierdzy niższe partie przysypano rumoszem skalnym. W pierwszej fazie zamek składał się: z murów obwodowych, z kaplicy romańskiej znajdującej się przy murach, stojącej na północ od niej wieży mieszkalnej oraz stojącej na południowym skraju wieży ostatniej nadziei. Wieża mieszkalna zbudowana została na planie równoległoboku o wymiarach 10,5 x 7 m i zbudowano ją z różowego piaskowca. Wieża służyła gościom i mieszkańcom zamku m.in. św. Jadwidze Śląskiej. Dowodem na to jest znaleziony w czasie badań piec służący do ogrzewania pomieszczeń. Kaplica jest niewielka, ale jej konstrukcja jest bardzo charakterystyczna dla świątyń romańskich. Składa się ona z kwadratowej nawy, węższego prezbiterium oraz półkolistej absydy. Wieża i kaplica były zbudowane z łamanego piaskowca zamkniętego narożnikami z kamiennych ciosów. W końcu XIII w. wieżę sześcioboczną zastąpiła wieża ostatniej obrony tzw. stołp, mająca kształt owalny. Stołp we Wleniu miał 12 m wysokości i grube nawet na 3 m mury. Wraz z nową wieżą dobudowano do murów wschodnich obszerny dwukondygnacyjny dom mieszkalny tzw. palatium. Zamek średni i dolny dobudowano dopiero w późnym średniowieczu.