Piława Górna – historia

Miasto (6300 mieszkańców) położone w powiecie dzierżoniowskim, przy linii kolejowej i szosie Legnica – Kamieniec Ząbkowicki. Miejscowość leży w dolinie Piławy, między Wzgórzami Gilowskimi, Gumińskimi i Bielawskimi, wchodzącymi w skład Wzgórz Niemczańskich. Piława Górna wzmiankowana była w 1189 r. jako Pilava Superius (później Ober-Peilau). Wieś służebna związana była z grodem Niemcza, później położona była na pograniczu księstw: świdnickiego, ziębickiego i brzeskiego. W 1740 r. właściciel Piławy Górnej, Ernst Julius von Seydlitz na wzniesieniu obok wsi założył osadę braci morawskich Gnadenfrei. 16 sierpnia 1762 r., w czasie wojny 7-letniej w okolicy miała miejsce bitwa prusko-austriacka. W XIX w. obie osady rozwinęły się w związku z powstaniem przemysłu włókienniczego i kamieniarskiego. W 1858 r. doprowadzono kolej na trasie Dzierżoniów – Ząbkowice Śl., w 1894 r. powstało połączenie do Niemczy. W 1928 r. połączono Piławę Górną i osadę braci morawskich pod nazwą Gnadenfrei. Po wojnie powrócono do nazwy Piława Górna, która w 1962 r. uzyskała prawa miejskie. Obecnie miasto znane jest z dużych kamieniołomów i przemysłu kamieniarskiego.